فارسی
سینه
سینه
انگلیسی: Thorax
تشریح:
در آناتومی و کالبدشناسی بخشی از بدن مهره‌داران است که بین گردن و شکم قرار می‌گیرد. خود سینه و محدوده آن به بخشهای مختلفی تقسیم و نام‌گذاری می‌گردد.
قفسه سینه (rib cage):
قفسه سینه یک محفظه استخوانی-غضروفی قابل ارتجاع است که به شکل مخروط ناقص بوده و جایگاه قرارگیری قلب، ریه‌ها، مری و نای است و از مهره‌ها، دنده‌ها و جناغ سینه، تشکیل‌شده است. بافت استخوانی سخت‌ترین بافت بدن است. استحکام این بافت ازآن‌جهت است که در ماده بین سلولی آن املاح آهکی موجود است، ماده بین سلولی بافت استخوانی به شکل ورقه‌های بسیار نازکی روی هم قرار دارد که در قسمت سطحی استخوان به موازات طول استخوان به نام تیغه‌های خارجی بوده و در قسمت داخلی استخوان ورقه‌های نازک دایره‌ای شکل به نام تیغه‌های داخلی دور مغز استخوان را احاطه کرده است. اگر استخوان را حرارت دهند. مواد آلی آن می‌سوزد ولی مواد معدنی آن باقی می‌ماند. ازاین‌رو استخوان شکل خود را حفظ کرده ولی خیلی شکننده می‌شود.
اسکلت بدن یک فرد بالغ از ۲۰۶ قطعه استخوانی تشکیل‌شده است که به‌صورت زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
- اسکلت محوری (AxialSkeleton) شامل: کاسه سر ۸ قطعه، صورت ۱۴ قطعه، ستون مهره‌ها ۲۶ قطعه، دنده‌ها و جناغ ۲۵ قطعه، استخوان لامی یک قطعه و استخوانچه‌های گوش ۶ قطعه.
- اسکلت ضمایم و اندام‌ها (Appendicular Skeletan) شامل: اندام فوقانی ۶۴ قطعه و اندام تحتانی ۶۲ قطعه.
اسکلت ضمایم و اندام‌ها (Appendicular Skeletan) رنگ سبز و اسکلت محوری (AxialSkeleton) رنگ سبز
دنده‌ها (ribs):
تعداد ۱۲ جفت دنده در ساختار قفسه سینه شرکت دارند و قوسی شکل هستند. هر دنده دارای یک تنه است و دو انتهای قدامی و خلفی، دو سطح داخلی و خارجی و دو کنار فوقانی و تحتانی دارند. انتهای خلفی دنده‌ها با زوائد عرضی مهره‌های پشتی و تنه مهره‌ها، مفصل می‌شود. انتهای قدامی در هفت زوج دنده اول به‌وسیله غضروف، مستقلاً به جناغ سینه متصل می‌شوند. این دنده‌ها را دنده‌های حقیقی (True ribs) گویند.
سه زوج دنده بعدی یعنی شماره‌های ۸ , ۹ , ۱۰ با کمک غضروف به دنده بالاتر متصل می‌شوند، لبه دنده‌ای (Costal margin) را تشکیل می‌دهند و دنده‌های کاذب (false ribs) نامیده می‌شوند. دنده‌ها دارای یک انتهای خلفی شامل سر، گردن و تکمه و یک انتهای قدامی که با غضروف متصل شده و دارای یک سطح داخلی و یک سطح خارجی و یک کنار فوقانی و یک تحتانی است. در سطح داخلی هر دنده ناودانی برای عبور عروق اعصاب بین دنده‌ای وجود دارد که در دنده‌های اول، یازدهم و دوازدهم، این ناودان وجود ندارد و معمولاً این دنده‌ها را دنده‌های غیرمعمولی می‌نامند.
مهره‌های شرکت‌کننده در ساختمان قفسه سینه:
ستون مهره‌ای، محور مرکزی بدن را تشکیل داده و در عقب ناحیه تنه و در خط وسط قرار دارد و از قاعده جمجمه شروع شده و در تمامی طول گردن و طول تنه امتداد دارد. در کودکان تعداد مهره‌های ستون مهره‌ها، ۳۳ عدد است که در بالغین پنج تای ما قبل آخر به هم جوش‌خورده و استخوان خارجی را تشکیل می‌دهند و ۴ تا مهره آخر به هم جوش‌خورده و استخوان دنبالچه را به وجود می‌آورند؛ بنابراین تعداد مهره‌ها در افراد بالغ به ۲۶ قطعه تقلیل می‌یابد.
از ۲۴ مهره آزاد، ۷ عدد مهره‌های گردن، ۱۲ عدد مهره‌های پشتی و ۵ عدد مهره‌های کمر را تشکیل می‌دهند. مهره‌هایی که در ساختار قفسه سینه شرکت دارند. ۱۲ عدد مهره‌های پشتی هستند. مهره‌ها دارای شکل مشابهی هستند، تنه مهره که در جلو واقع شده، استوانه‌ای شکل است. قوس مهره که در عقب قرار دارد و با تنه مهره تشکیل سوراخ مهره را می‌دهد. مجموع سوراخ‌های مهره‌ای، مجرای مهره‌ای نامیده می‌شود که در آن نخاع جای دارد. این مجرا در بالا به‌وسیله سوراخ استخوان پس‌سری به تمام دنده‌های قفسه سینه به ۱۲ عدد مهره‌های پشتی ستون مهره‌ای، متصل هستند.
جناغ سینه (Sternum):
استخوان جناغ خود از اتصال سه قسمت تشکیل شده است:
- دسته (Manubrium): پهن‌ترین و قوی‌ترین بخش جناغ سینه است و به استخوان ترقوه، غضروف دنده اول و نیمی از غضروف دنده دوم، متصل می‌گردد. بخش فوقانی دسته را بریدگی بالاجناغی بریدگی یا بریدگی ژوگولار (Suprasternal or Jugular Notch) می‌گویند.
- تنه (Body): بلندترین بخش جناغ سینه است که در کناره‌های طرفی دارای یک نیم بریدگی در بالا (محل اتصال غضروف دنده‌ای دوم)، یک نیم بریدگی در پایین (محل اتصال غضروف دنده‌ای هفتم) و چهار بریدگی در حد واسط این دو (محل اتصال غضروف‌های دنده‌ای ۳ تا ۶) می‌باشد. در محل مفصل شدن تنه و دسته جناغ، زاویه‌ای به نام زاویه جناغی یا زاویه لوئیس قرارگرفته است که مقداری به جلو تحدب دارد و دنده دوم سینه نیز به کناره آن از دو طرف متصل می‌گردد.
- زائده خنجری (Xiphoid process): زائده کوچک خنجر مانندی است که در بخش تحتانی جناغ سینه قرار دارد. این زائده از جنس غضروف بوده و با یک مفصل ثابت به جناغ متصل شده است. در افراد مسن تمام این زائده یا بخش‌هایی از آن‌که نزدیک به تنه هستند؛ استخوانی می‌شوند.
عضلات سینه (Pectoral muscles):
عضله سینه‌ای بزرگ (Pectoralis major): عضله‌ای است بادبزنی شکل از دنده‌های حقیقی قفسه سینه، جناغ سینه و ترقوه مبدأ گرفته و به استخوان بازو متصل می‌گردد و موجب نزدیک شدن بازو به تنه می‌شود.
عضلات سینه‌ای کوچک (Pectoralis minor): عضله‌ای است سه‌گوش که در زیر عضله سینه‌ای بزرگ قرار دارد و از سطح خارجی دنده‌های سوم، چهارم و پنجم به زائده کوراکوئید استخوان کتف می‌چسبد، و دنده‌ها بالا برده یا شانه را به جلو می‌آورد.
عضلات زیرترقوه‌ای(subclavius muscle): از سطح فوقانی دنده اول به سطح تحتانی استخوان ترقوه می‌چسبد و دنده را بالا برده یا ترقوه را به‌طرف پایین می‌کشد.
ماهیچه دندانه‌ای پیشین(Serratus anterior): از ۸–۱۰ دنده اول شروع شده و به کنار داخلی استخوان کتف متصل می‌گردد. شانه را به جلو و پایین می‌آورد.
عضلات بین دنده‌ای(intercostal muscles): فضای بین دنده‌ها را اشغال نموده، جزء عضلات تنفسی محسوب می‌شوند و دنده‌ها را به هم نزدیک می‌سازند و شامل سه عضله به شرح زیر هستند:
عضلات بین دنده‌ای خارجی(external intercostal muscles): از کنار تحتانی دنده فوقانی به‌طرف پایین و جلو سیر کرده و به کنار فوقانی دنده تحتانی می‌چسبد و در عمل دم تنفس، شرکت دارد.
عضلات بین دنده‌ای داخل(internal intercostal muscles): نسبت به عضله خارجی، عمقی‌تر است و مسیر آن به‌طرف عقب و پایین است و از دنده فوقانی به دنده تحتانی متصل می‌گردد و در مجاورت جناغ سینه تا زاویه دنده‌ای ادامه داشته و بعدازآن غشایی می‌گردد و در عمل بازدم تنفس شرکت دارد.
عضلات بین دنده‌ای داخلی‌تر(inner intercostal muscles): هم جهت با الیاف عضله بین دنده‌ای داخلی است و به نظر می‌رسد که از آن منشأ گرفته باشد و در 1/2 میانی فضای بین دنده‌ای قرار دارد.
پرده دیافراگم (Diaphragm):
این عضله مهم‌ترین عضله تنفسی است که قفسه سینه را از حفره شکمی، جدا می‌سازد. برخی از اعضاء مهم بدن از قبیل آئورت، مری، بزرگ سیاهرگ زیرین، سوراخ‌هایی را به ترتیب در برابر مهره ۱۲، مهره ۱۰، مهره ۸ سینه‌ای در پرده دیافراگم ایجاد کرده و از آن عبور می‌کنند. دیافراگم به ترتیب به زائده خنجری، ۶ دنده تحتانی و غضروف‌های آن‌ها و تنه مهره‌های اول تا سوم کمری متصل شده و گنبدی شکل است. در صورت ضربه محکم به این بخش امکان قطع تنفس وجود دارد.
چگونگی حرکت دنده‌ها در حین تنفس:
دنده‌ها در وضعیت استراحت طبیعی، به‌طور مایل به‌سوی پایین کشیده شده‌اند و به‌این‌ترتیب، موجب می‌شوند که استخوان جناغ سینه به‌طرف عقب یعنی به‌سوی ستون فقرات برود. هنگامی‌که قفسه سینه بالا برده می‌شود، دنده‌ها تقریباً به‌طور مستقیم به‌طرف جلو برآمدگی پیدا می‌کنند، به‌طوری‌که استخوان جناغ نیز به‌طرف جلو و دور از ستون فقرات حرکت می‌کند و در جریان دم عمیق در مقایسه با بازدم عمیق ضخامت قدامی خلفی قفسه سینه را حدود ۲۰ درصد بیشتر می‌کند. دنده‌ها در جریان بازدم متوجه پایین هستند و عضلات بین دنده‌ای خارجی دراز شده و در جهت روبه‌جلو و رو به پایین کشیده شده‌اند. به‌تدریج که این عضلات منقبض می‌شوند، دنده‌های فوقانی را نسبت به دنده‌های تحتانی به‌طرف جلو می‌کشند و این امر مانند اهرمی بر روی دنده‌ها عمل کرده و آن‌ها را به‌طرف بالا می‌کشد و از این راه موجب دم می‌شود. عضلات بین دنده‌ای داخلی دقیقاً در جهت مخالف یعنی به‌عنوان عضلات بازدمی عمل می‌کنند، زیرا زاویه قرار گرفتن آن‌ها بین دنده‌ها در جهت مخالف بوده و موجب حرکت دنده‌ها در جهت مخالف می‌شوند.
چگونگی حرکت دنده‌ها در حین تنفس
تغییر شکل قفسه سینه:
بیماری اسکولیوز انحراف و خمیدگی ستون مهره‌ای به راست و چپ است. در اثر این بیماری، قفسه سینه تغییر شکل پیدا می‌کند. یک شانه بالاتر از شانه قرار می‌گیرد و از پشت دنده‌های یک طرف برآمده‌تر از طرف دیگر است. در سینه پهن، قفسه سینه از جلو به عقب فشرده و کتابی به نظر می‌رسد. در سینه قیفی دارای فرورفتگی به شکل قیف در پایین جناغ سینه است. در سینه مرغی، قسمت تحتانی جناغ سینه مانند سینه مرغ پیش‌آمدگی دارد.
www.gricheh.com
wikipedia
Anatomy book
0 نظر