وبسایت گریچه یک دایره المعارف و مرکز آموزش دیجیتال ماساژ از مبتدی تا حرفهای میباشد. ماساژ از اولین و مهمترین روشهای درمانی در تمدن انسانی بوده که امروزه بهعنوان یکی از رشتههای جایگزین (آلترنیتیو) یا مکمل از آن نامبرده میشود. این رشته نیز بمانند تحولات دیگر بشری در طول تاریخ دچار دگرگونیهای مختلفی شده و در هر منطقهای از دنیا نیز به یک نام شناخته میشود، همچنین دارای تکنیکهای مشابه ای بوده است. در امپراتوری ایران هم از آن بهعنوان یک روش درمانی مورداستفاده قرار میگرفته است اما در طی چند دههی قبل به دلیل ورود درمانهای نوین پزشکی، در حال کمرنگ شدن بوده است. حال، با توجه به اینکه بیشتر سبکهای ماساژ از حدود 40 سال پیش تاکنون ابداع یا اختراعشدهاند و در این حوزه منابع بسیار اندکی به زبان فارسی موجود میباشد، وبسایت گریچه با جمعآوری اطلاعات و منابع مهم ماساژ و پیشنیازهای آن از مهمترین و بروزترین مراکز آموزشی دنیا در بازه زمانی 12 ساله (از سال 1386 تا شروع به کار وبسایت ، 1397) با راهاندازی این وبسایت در نظر دارد مجموعهای مستند و بهروز از سبکها و تکنیکهای این رشته را در تمامی سبکها (نزدیک به 300 روش) برای بالا بردن سطح اطلاعات و آگاهی فارسیزبانان و علاقهمندان به این رشته به جامعه علمی کشور معرفی کند. این وبگاه برای اولین بار سبکی نوین را در حوزه آموزش ماساژ و معرفی تمامی سبکهای آن به همراه آشنایی با ساختارهای بدن انسان (آناتومی، فیزیولوژی، حرکات، آسیبها، روشهای درمانی و مقابله با صدمات و ...) با بیش از 10000 صفحه آموزشی در معرض دید علاقهمندان ماساژ قرار خواهد داد. امیدواریم تلاشهایمان همراه با همکاری و مساعدت شما مثمر ثمر واقع شود، تا این مجموعه بتواند بهعنوان یک مرجع کامل فارسی جای خالی کمبودهای علمی و عملی این رشته را پر کند و با موفقیت روزافزون به راه خود ادامه دهد. باتشکر مؤسس وبسایت گریچه
ستون مُهرهها یا ستون فقرات
انگلیسی: vertebral column, backbone or spine
عربی: فقره به معنای مهره
زبان لکی: کِرک
بخش اصلی استخوانبندی انسان در نیمتنه بالایی است. نقش ستون مهرهها، حمایت از کل بدن، توانایی در خم شدن و چرخیدن در تمام مسیرها و نیز حمایت از ساختمانهای حیاتی بدن مثل اعصاب و نخاع است که در داخل آن قرار دارند.
ستون مهره:
ستون مهرهای، محور مرکزی بدن را تشکیل داده و در عقب ناحیه تنه و در خط وسط قرار دارد و از قاعده جمجمه شروع میشود و در تمامی طول گردن و طول تنه امتداد دارد. در کودکان تعداد مهرههای ستون مهرهها، ۳۳ عدد است که در بالغین پنج تای ما قبل آخر به هم جوشخورده و استخوان خاجی را تشکیل میدهند و ۴ مهره آخر نیز به هم جوشخورده، استخوان دنبالچه را به وجود میآورند؛ بنابراین، تعداد مهرهها در افراد بالغ به ۲۴ قطعه تقلیل مییابد.
از ۲۴ مهره آزاد، ۷ عدد مهرههای گردن، ۱۲ عدد مهرههای پشتی و ۵ عدد مهرههای کمر را تشکیل میدهند. مهرههایی که در ساختار قفسه سینه شرکت دارند. ۱۲ عدد مهرههای پشتی هستند. مهرهها دارای شکل مشابهی هستند، تنه مهره که در جلو واقعشده، استوانهای شکل است. قوس مهره که در عقب قرار دارد و با تنه مهره تشکیل سوراخ مهره را میدهد. مجموع سوراخهای مهرهای، مجرای مهرهای نامیده میشود که در آن نخاع جای دارد. این مجرا در بالا بهوسیله سوراخ استخوان پسسری به تمام دندههای قفسه سینه به ۱۲ عدد مهرههای پشتی ستون مهرهای، متصل هستند.
کمر:
ناحیهای از تنه که از بالا محدود به یک سطح افقی است که از کنار تحتانی دوازدهمین زوج دندههای قفسه سینه میگذرد و از پایین محدود به سطحی افقی میشود که از تاج خاصره مرور میکند. ناحیه کمری که معمولاً به نام کمر خوانده میشود، در قسمت جلو محدود به سطح داخلی تنههای مهره کمری است که در پشت امعاء و احشاء در ناحیه شکم قرار دارند و از قسمت خارج یا خلف، عضله خارجی کمری و پوست بدن در این قسمت آن را محدود کرده است.
ساختمان یک مهره معمولی:
هر مهره از یک بخش قدامی (تنه) و یک بخش خلفی (قوس مهرهای) ساختهشده و سوراخ مهرهای در بین این دو بخش قرار دارد در مجموع هر مهره از قسمتهای زیر تشکیلشده است:
- تنه مهره: دارای پنج سطح فوقانی، تحتانی، خلفی و طرفی است. سطح خلفی، حد قدامی کانال نخاعی را میسازد و سطح فوقانی و تحتانی محل قرارگیری دیسک بین مهرههاست. تنه مهره در تحمل وزن بدن شرکت مینماید.
- قوس مهرهای که از نخاع محافظت میکند و از قسمتهای زیر تشکیلشده است.
1. یک جفت پایه (Pedicle) که قسمتهای قدامی طرفی قوس مهرهای را تشکیل میدهد.
2. یک جفت تیغه (Laminae) که قسمتهای خلفی قوس مهرهای را به وجود میآورند.
3. هفت زائده که شامل ۴ زائده مفصلی (۲ تا فوقانی و ۲ تا تحتانی)، دو زائده عرضی و یک زائده شوکی میباشد.
دیسکهای بین مهرهای:
به علت اینکه بین مهرهها یک بالشتک قابل ارتجاع یا همان دیسک قرار دارد، ستون مهرهها توانایی خم شد، خم شدن جانبی و چرخش به طرفین را دارا میباشد. هر دیسک دارای ساختمان پهن و صافی میباشد که در وسط آن ماده ژله مانند به نام هسته دیسک (نوکلئوس) و در اطراف آن نیز رشتههای لیفی به نام آنولوس قرار دارد. در حقیقت هسته بخش مرکزی و آنولوس قسمت محیطی دیسک را تشکیل میدهد. از وظایف مهم هر دیسک که بین دو مهره قرار میگیرد، جذب انرژی جهت کاهش فشار به ستون فقرات میباشد. دیسکها در ابر فشارهای شدید آسیبپذیر بوده و این صدمه میتواند در هر دو بخش محیطی و مرکزی ایجاد گردد.
سطوح مفصلی مهرهها:
مهرهها توسط مفصلهای کوچکی به یکدیگر متصل میشوند. این مفصلها بر اثر فشار یا ساییدگی آسیب میبینند و ممکن است بر روی آن قسمتهای صدمهدیده استخوان مهره دچار تورم شده و باعث شود که بر روی اعصاب اطرافش فشار وارد آید.
سیر تحولی ساختار ستون فقرات در جانوران:
جانوران دو گروه هستند: بیمهرگان (Invertebrate) و طنابداران (Chordata). طنابدارن خود شامل ۲ گروه هستند: طنابداران اولیه و طنابداران عالی یا مهرهداران (Vertebrate).
ستون فقرات در پستانداران:
در پستاندارن بهخصوص انسان، ستون فقرات بسیار تحول یافتهاست؛ که شامل ۷ مهره گردنی، ۱۲ مهره پشتی، ۵ مهره کمری، یک استخوان دنبالچه و یک استخوان خاجی شدهاست.
شبکه اعصاب:
سیستم عصبی را میتوان به نحوی به شبکه تلفنها تشبیه نمود زیرا از طریق آنها، پیغام عصبی از مغز به سراسر بدن متصل شده و از همین طریق نیز به مغز بر میگردد. پیغامهایی که از مغز به سمت پایین میآیند باعث میشوند که عضلات منقبضشده و در نتیجه بر روی حرکاتی از بدن همچون راه رفتن، کنترل صورت گیرد. پیغامهایی که از پایین به بالا و به سمت مغز میروند حامل حسهایی مانند لمس و درد میباشند.
نخاع:
یک دسته از بافت عصبی که اصطلاحاً به آن طناب نخاعی گفته میشود، از طریق مجرا یا کانالی که در داخل مهرهها وجود دارد، از مغز به سمت پایین میآید. ریشههای عصبی از طناب نخاعی خارجشده و مسافتی کوتاه در کانال را طی میکنند، سپس از هر سمت مهره (چپ و راست) یک عصب خارج میشود تا قسمت مربوط به خودش (تنه، دستها یا پاها) را عصبرسانی کند.
بهداشت:
برای بهداشت ستون مهرهها بهتر است هنگام راه رفتن و نشستن، مهرهها درست و صاف بر یکدیگر سوار باشند و قوز نکنیم و اگر عادت قوز کردن داریم، آن را ترک کنیم. اندام صاف و خم نشده، نقش بسیار زیادی در زیبایی، حس اقتدار و اعتمادبهنفس دارد. ورزشهای کششی، یوگا و شنا نیز پیشنهاد میشود.
نکات بالینی آسیبهای پشت:
چون طناب نخاعی حامل پیغامهای حسی و حرکتی بدن است در صورت آسیب رسیدن به آن، این ارتباط ممکن است صدمهدیده و منجر به از دست دادن یا تغییر حس، ایجاد درد و ضعف حرکتی شود. این اتفاق ممکن است که بهدنبال یک تصادف شدید بروز کرده (قطع نخاع) و منجر به فلج شدن افراد میگردد. تعداد اندامهایی که در این موارد فلج میشوند بستگی به محل آسیب طناب نخاعی دارد. اگر صدمه به طناب نخاعی در ناحیه گردن رخ دهد، فلج و از دست دادن حس میتواند هم در دستها و هم در پاها ایجاد شود. بااینحال اگر آسیب در طناب نخاعی در قسمتهای پایینتر سینهای یا کمری رخ دهد (در زیر سطح بازوها)، فقط عضلات پاها دچار مشکل خواهند شد. در اکثر مشکلات پشت بدن، اعصابی که از طناب نخاعی خارج میشوند آسیب میبینند اما خود طناب نخاعی معمولاً کمتر آسیب میبینند. در اثر صدمات مستقیم به لیگامانها، تاندونها، مفصلها و سایر ساختمانهایی که در مهره یا اطراف آن قرار دارد، درد میتواند فقط در همان قسمت پشت ایجاد گردد، اما به علت اینکه همان اعصابی که این بافتها را عصبرسانی میکنند همچنین پاها را نیز از نظر عصبی تغذیه مینمایند، بیماران ممکن است در پاهایشان هم درد ایجاد شود و آنها اینطور فکر کنند که مشکل اصلی در پاها است، درحالیکه علت اصلی را باید در مهرههای کمری جستجو نمود.
بعلاوه، ممکن است فشار وارد آمده بر روی اعصاب، همچنین تولید درد، تغییر در حس و ضعف عضلات پاها نماید. واضح است که پشت انسان دارای ساختمان پیچیدهای است. وقتی صدمهای وارد میشود، به دلایل مختلفی پشت درد میتواند رخ دهد. خوشبختانه اکثر حملات پشت درد یا کمر درد، بدون اینکه نیازی به بررسیهای بیشتری باشد، بهبود مییابند؛ بنابراین بهطورکلی برای پیدا کردن علت واقعی بروز کمردرد حاد، نیازی به انجام آزمایشها و بررسیهای پیچیده وجود ندارد. بااینحال وقتی علائم خیلی شدید بوده و به مدت زیادی (بیش از شش هفته) طول بکشند، پیدا کردن علت بروز آنها اهمیت ویژهای دارد؛ اما در بعضی از ضربات شدید به کمر دچار درد شدیدی بوده اما این درد بعد از گذشت حتی یک سال ادامه دارد که از ستون فقرات نیست بلکه از توازنی است که بین ماهیچههای پشتی ایجادشده است. برای درمان این درد بایستی از ورزشهای مفید با کمک گرفتن از پزشک استفاده شود.
www.gricheh.com
wikipedia
Anatomy book
0 نظر