فارسی
استخوان‌بندی بدن انسان
استخوان‌بندی بدن انسان
استخوان‌بندی یا اسکلت انسان آن بخش از بدن انسان است که از جنس استخوان بوده و به‌عنوان نگهدارندِ ساختمان بدن و ایستایی آن در برابر نیروی جاذبه و سرعت بخشیدن به حرکت بدن (locomotion) عمل می‌کند. اسکلت انسان مانند سایر مهره‌داران توسط ماهیچه‌ها پوشیده شده است. اسکلت و ماهیچه‌ها در عمل با یکدیگر هماهنگ و مکمل یکدیگرند. اسکلت بدن هر فرد از تعدادی استخوان درست‌شده است. این استخوان‌ها ساختار بدن را می‌سازند و باعث حرکتِ بدن می‌شوند و همچنین از اعضای داخلی بدن محافظت می‌کنند ضمناً انسان بالغ ۲۰۶ استخوان در بدن دارد؛ حالا استخوان‌های بدنمان را بررسی می‌کنیم.
مقدمه:
انجام حرکات بدن در یک جانور پرسلولی فقط بر عهده ماهیچه‌ها نیست و جانوری که تنها از ماهیچه‌های خود برای حرکت کردن استفاده کند، حرکاتش بسیار کند خواهد بود. در عوض جانورانی که برای ماهیچه‌های خود تکیه‌گاهی دارند حرکتشان هم به نسبت سریع است این تکیه‌گاه را اسکلت می‌نامند.
دو نوع اسکلت وجود دارند:
اسکلت داخلی (endoskeleton)
اسکلت خارجی (exoskeleton)
جانوران دارای اسکلت خارجی معمولاً جثه‌های کوچکی دارند؛ مانند حشرات.
در عوض امروزه بزرگ‌ترین جانوران کره زمین مانند فیل دارای اسکلت داخلی هستند جنس اسکلت داخلی از استخوان یا غضروف و یا هر دو باهم است.
نقش اسکلت آدمی:
در انسان مانند جانوران دیگر، وظیفه اسکلت عبارت است از:
- حفاظت اندام‌هایی مانند مغز، قلب، شش‌ها
- حرکت
- شکل دادن کلی به بدن و حفظ ایستایی آن
- تکیه‌گاه عضلات قرار می‌گیرد
درعین‌حال مغز استخوان مرکز گلبول سازی است. همچنین استخوان را باید منبع مهم ذخیره مواد معدنی بخصوص کلسیم شمرد.97٪کل نمک‌های کلسیم در استخوان است. که وجود آن‌ها در فعالیت‌های حیاتی بدن ضرورت دارد. اسکلت آدمی برای سهولت مطالعه به سه بخش سر، تنه و اندام (دست و پا) تقسیم می‌شود.
استخوان‌های سر:
استخوان‌های سر عموماً از نوع استخوان‌های پهن هستند اسکلت سر شامل دو بخش جمجمه و چهره است. استخوان‌های جمجمه هشت عدد هستند و عبارت‌اند از: یک پیشانی در جلو، یک استخوان پس‌سری که در پشت و زیر جمجمه قرار دارد، این استخوان سوراخی بیضوی دارد که از آن راه مغز با نخاع مربوط می‌شود. دو استخوان آهیانه در دو طرف بالای جمجمه، دو استخوان گیجگاه در دو پهلوی جمجمه، یک استخوان پروانه‌ای که کف جمجمه را تشکیل می‌دهد. یک استخوان پرویزنی در پشت و بالای حفره‌های بینی. استخوان‌های چهره ۱۴ قطعه هستند. ۱۳ قطعه چسبیده به جمجمه و بی‌حرکت هستند و یک قطعه آرواره پایینی متحرک است. استخوان‌های زوج سر شامل استخوان آهیانه و استخوان گیجگاهی است. استخوان‌های سر فرد شامل استخوان‌های پروانه‌ای، پرویزنی، پس‌سری و استخوان پیشانی می باشند.
استخوان‌های تنه:
ستون فقرات:
ستون فقرات از ۲۹ قطعه استخوان ساخته‌شده است. به هر یک از قطعات ستون مهره‌ها یک مهره می‌گویند. مهره‌های پشت به قسمی روی‌هم قرارگرفته‌اند که جسم آن‌ها روی‌هم و سوراخ آن‌ها در امتداد یکدیگر و درنتیجه لوله درازی به وجود می‌آید محل استقرار نخاع شوکی است. میان جسم هر دو مهره یک تیغه غضروفی قرارگرفته است. مهره‌های ستون مهره‌ها را به پنج بخش تقسیم می‌کنند. مهره‌های گردن که تعداد آن‌ها ۷ عدد است. مهرهای پشت که تعداد آن‌ها ۱۲ عدد است و به دو زائده پهلویی و مهره پشت دو دنده متصل هستند. مهره‌های کمر که تعداد آن ۵ عدد است. استخوان یکپارچه خاجی و استخوان یکپارچه دنبالچه که از اتصال ۴ یا ۵ مهره جنینی به وجود آمده است.
قفسه سینه:
دنده‌ها، دوازده جفت کمان استخوانی هستند که از عقب به زائده پهلویی مهره‌های پشت متصل‌اند و از جلو به‌جز دو جفت آخر با واسطه غضروف به جناغ مربوط‌اند. جناغ استخوانی پهن است شبیه خنجر که غضروف دنده‌ها به آن متصل می‌شوند. از ۱۲ جفت دنده و ستون مهره‌ها و جناغ فضای محدودی به وجود می‌آید که دیافراگم، آن را از پایین مسدود می‌کند. این فضا که شش و قلب را در خود جای می‌دهد، قفسه سینه نام دارد.
استخوان‌های اندام‌های بالایی و پایینی:
دست و پا هر یک به‌وسیله چند استخوان به تنه متصل می‌شوند. استخوان‌های رابط دسته را به تنه، شانه و استخوان‌های رابط پا را به تنه، نیم لگن می‌گویند.
استخوان شانه:
شامل دو استخوان است: یکی ترقوه در جلو که ازیک‌طرف به جناغ و از طرف دیگر به کتف مربوط است دیگری کتف در پشت شانه کتف استخوان پهن و نازکی است که شکل مثلث دارد سر استخوان بازو، در گودی استخوان کتف (گلنویید) فرو می‌رود و در آن می‌چرخد.
استخوان نیم لگن:
استخوان منفردی است که از چسبیدن سه استخوان جنینی به نام استخوان‌های تهیگاهی، شرمگاهی و نشیمنگاهی به وجود آمده است. از مجموع دو نیم لگن و استخوان خاجی فضایی به وجود می‌آید که به آن لگن خاصره می‌گویند.
استخوان دست:
دست شامل این استخوان‌ها می‌باشد: استخوان بازو که استخوانی است دراز و از بالا در حفره کتف مفصل می‌شود و از پایین با استخوان‌های ساعد ارتباط دارد. استخوان‌های ساعد شامل زند زبرین یا استخوان رادیوس و زند زیرین یا استخوان اولنا است. زند زیرین، زائده‌ای به نام آرنج دارد که با استخوان بازو مفصل می‌شود ولی زند زبرین از پایین به مچ مفصل می‌شود. مچ دست، هشت استخوان کوچک دارد که در دو ردیف قرار دارند (ردیف فوقانی از خارج به داخل عبارت‌اند از: اسکافویید (ناوی)، لونیت (هلالی)، تریکتروم (هرمی)، پیزیفورم (نخودی) و ردیف تحتانی از خارج به داخل عبارت‌اند از: تراپزیوم (ذوزنقه)، تراپزویید (شبه ذوزنقه)، کاپیتیت (بزرگ)، همیت (چنگکی)). کف دست، پنج استخوان نسبتاً دراز دارد که ازیک‌طرف با مچ مفصل می‌شود و از طرف دیگر با انگشتان. انگشتان دست که هر یک سه بند دارد، جز شست که دارای دو بند است.
استخوان پا:
استخوان ران درازترین استخوان بدن است. سر برجسته آن در گودی نیم لگن فرو می‌رود و در آن می‌چرخد، سر دیگر آن دو برجستگی و یک شیار دارد. در مقابل شیار، استخوان کوچک پهنی به نام کشکک جای دارد. استخوان‌های ساق، شامل درشت‌نی و نازک‌نی است. درشت‌نی از بالا با ران و از پایین با استخوان‌های مچ پا مفصل می‌شود. استخوان درشت‌نی در انتهای خود به قوزک داخلی پا ختم می‌شود. نازک‌نی از بالا به درشت‌نی تکیه می‌کند و از پایین، قوزک خارجی را می‌سازد.
مچ پا، ۷ استخوانچه دارد که بزرگ‌ترین آن‌ها پاشنه را به وجود می‌آورد. کف پا، شامل پنج استخوان است. استخوان‌های مچ به‌جز پاشنه و استخوان‌های کف پا به‌صورت قوسی قرارگرفته‌اند و کاملاً به زمین تکیه نمی‌کنند. انگشتان پا هر یک شامل سه بند است. به‌جز شست که دو بند دارد. استخوان‌های انگشتان پا کوچک‌تر از استخوان‌های انگشتان دست هستند و تحرک مختصری دارند.
رشد و نمو استخوان:
همه استخوان‌ها در دوره جنینی در ابتدا به‌صورت بافت پیوندی ظاهر می‌شوند اما تبدیل‌شدن آن‌ها به استخوان به یک طریق صورت نمی‌گیرد. استخوان‌های پهن از حالت پیوندی مستقیماً به استخوان تبدیل می‌شوند؛ اما استخوان‌های دراز ابتدا از حالت پیوندی به غضروف تبدیل‌شده و سپس غضروف استخوانی می‌شود. (البته خود غضروف تبدیل به استخوان نمی‌شود) لازم به ذکر است که وجود مواد معدنی همانند کلسیم برای سفت شدن استخوان‌ها بسیار ضروری است. این مواد به‌تدریج در بافت استخوانی رسوب‌کرده و علاوه بر استحکام بخشیدن به آن، در مواقع ضروری به‌عنوان یک منبع غنی در اختیار بدن قرار می‌گیرند.
استخوان‌های ۵ گانه:
اسکلت بدن ما از تعداد زیادی استخوان تشکیل‌شده است که بعضی از آن‌ها فرد و بعضی دیگر زوج هستند. استخوان‌ها ازنظر شکل و اندازه بسیار متفاوت‌اند ولی به‌طورکلی آن‌ها را به ۵ گروه اصلی می‌توان تقسیم کرد:
1. استخوان‌های دراز: استخوان دراز، از یک تنه تقریباً استوانه‌ای با یک قسمت پهن در دو انتها تشکیل‌شده‌اند. این گروه بیشتر استخوان‌های اندام‌های فوقانی و تحتانی را در بر می‌گیرد.
2. استخوان‌های کوتاه: ازنظر شکل تفاوت‌های زیادی باهم دارند ولی به‌طورکلی می‌توان آن‌ها را به شکل مکعب در نظر گرفت. این گروه استخوان‌های قسمت پروکسیال دست و پا را در بر می‌گیرند که به ترتیب استخوان‌های کارپال و تارسال نامیده می‌شوند.
3. استخوان‌های پهن: استخوان‌های پهن در مقایسه با قطرشان سطح پهن دارند و شامل استخوان‌های سقف جمجمه و دنده‌ها می‌شوند.
4. استخوان‌های نامنظم: استخوان‌های نامنظم در نظر شکل تفاوت‌های زیادی باهم دارند و در هیچ‌کدام از گروه‌های فوق قرار نمی‌گیرند و شامل استخوان‌هایی می‌شوند که ستون فقرات و بعضی از استخوان‌های جمجمه را تشکیل می‌دهند.
5. استخوان‌های سزامویید (کنجدی): این استخوان‌ها در تاندون‌های نزدیک مفاصل ظاهر می‌شوند. مهم‌ترین استخوان این گروه، استخوان کشکک است.
استخوان‌بندی بدن انسان
استخوان‌بندی بدن انسان
استخوان‌بندی بدن انسان
منابع:www.gricheh.com
anatomical books
wikipedia
0 نظر