وبسایت گریچه یک دایره المعارف و مرکز آموزش دیجیتال ماساژ از مبتدی تا حرفهای میباشد. ماساژ از اولین و مهمترین روشهای درمانی در تمدن انسانی بوده که امروزه بهعنوان یکی از رشتههای جایگزین (آلترنیتیو) یا مکمل از آن نامبرده میشود. این رشته نیز بمانند تحولات دیگر بشری در طول تاریخ دچار دگرگونیهای مختلفی شده و در هر منطقهای از دنیا نیز به یک نام شناخته میشود، همچنین دارای تکنیکهای مشابه ای بوده است. در امپراتوری ایران هم از آن بهعنوان یک روش درمانی مورداستفاده قرار میگرفته است اما در طی چند دههی قبل به دلیل ورود درمانهای نوین پزشکی، در حال کمرنگ شدن بوده است. حال، با توجه به اینکه بیشتر سبکهای ماساژ از حدود 40 سال پیش تاکنون ابداع یا اختراعشدهاند و در این حوزه منابع بسیار اندکی به زبان فارسی موجود میباشد، وبسایت گریچه با جمعآوری اطلاعات و منابع مهم ماساژ و پیشنیازهای آن از مهمترین و بروزترین مراکز آموزشی دنیا در بازه زمانی 12 ساله (از سال 1386 تا شروع به کار وبسایت ، 1397) با راهاندازی این وبسایت در نظر دارد مجموعهای مستند و بهروز از سبکها و تکنیکهای این رشته را در تمامی سبکها (نزدیک به 300 روش) برای بالا بردن سطح اطلاعات و آگاهی فارسیزبانان و علاقهمندان به این رشته به جامعه علمی کشور معرفی کند. این وبگاه برای اولین بار سبکی نوین را در حوزه آموزش ماساژ و معرفی تمامی سبکهای آن به همراه آشنایی با ساختارهای بدن انسان (آناتومی، فیزیولوژی، حرکات، آسیبها، روشهای درمانی و مقابله با صدمات و ...) با بیش از 10000 صفحه آموزشی در معرض دید علاقهمندان ماساژ قرار خواهد داد. امیدواریم تلاشهایمان همراه با همکاری و مساعدت شما مثمر ثمر واقع شود، تا این مجموعه بتواند بهعنوان یک مرجع کامل فارسی جای خالی کمبودهای علمی و عملی این رشته را پر کند و با موفقیت روزافزون به راه خود ادامه دهد. باتشکر مؤسس وبسایت گریچه
پوسچر (Posture) یا وضعیت استقرار ماسور در ماساژ درمانی
بدون شک سلامتی گنجینهای است که باید از داشتن آن راضی و خوشحال بوده و از خداوند سپاسگزار باشیم. در این دنیای پر سرعت و در حال تغییر، سخت میشود که بین کار، خانواده و سلامتی تعادل برقرار کنید. بیشتر ما تمام روز را در جلوی لپتاپها یا سیستمهای رایانهایمان در حال انجام وظایف روزمره، کار و مسئولیتهای خانوادگی میگذرانیم. این موضوع باعث میشود از نظر جسمی و روحی نیز پایداری کمتری داشته باشیم. باید در هر زمانی یک حالت صحیح را حفظ کنیم تا عضلاتمان دچار استرس کمتری شود و در پایان روز احساس خستگی بسیار کمتری داشته باشیم.
یک وضعیت صحیح شامل داشتن وضعیتی با پشت راست و ایستاده، قفسه سینهای پهن با چانهای است که کمی به جلو رانده شده است.
اهمیت وضعیت مناسب در زندگی روزمره:
وضعیت بد بعضی اوقات مسئول برخی از موارد مرتبط با سلامتی مانند سردرد، سوءهاضمه، گردن درد و کمر درد و غیره است. دلیل این امر آن است که وقتی در طول روز وضعیت خوبی را تجربه نمیکنید، فشارهای زیادی بر روی عضلات خود وارد میکنید و مفاصل، عضلات و رباطهای بدنتان سختتر از آنچه تصور میشود کار میکنند. این انرژی اضافی مصرفی اغلب شما را دچار استرس و خستگی بیشتری میکند و ممکن است در قسمتهای مختلف بدن باعث ایجاد دردهایی شود. ماهیچههای شما سفت میشوند و اگر سالها این عادتهای بدخلقی را تحمل کنید، ممکن است وضعیت شما بدتر شود. اگر بدن بهدرستی هماهنگ شود تلاشهای کمتری بهوسیله عضلات و مفاصل انجام میشود و در نتیجه شما را برای مدت طولانی آرامتر نگه میدارد.
وضعیت بدن و ماساژ درمانی:
اصلاح وضعیت بد شما به این صورت است که عضلات تنشی خود را که به دلیل عادات ضعف خلقی ممکن است سخت شده باشند (و مهمتر از آن قرارگیری در وضعیتهای بد در حین ماساژ برای ماسور)، شل کنید. آرامش عضلات و بافتهای پیرامون آنها باعث میشود استخوانهای شما به محل صحیحشان برگردند. به نظر میرسد ساده است اما به زمان نیاز دارد.
یک درمانگر باید از وضعیت بدن خود آگاه باشد!
یک درمانگر باید از وزن و جهت فشار بدن خود آگاه باشد. وضعیت ضعیف و بد ماساژ درمانگر در حین فعالیتش میتواند منجر به ایجاد مشکلات خاصی شود که شامل موارد زیر است:
- انقباض عضلات
- ناراستی یا کژی مفاصل و استخوانها
- ایجاد درد در قسمتهای مختلف بدن
- خستگی
- انرژی و گردش خون ضعیف
- جریان ضعیف مایعات لنفاوی
- در خطر افتادن ایمنی بدن
- گردش نامناسب مواد مغذی
- بافتهای سفت
- کاهش انعطافپذیری
- سردرد
- بیماری و خستگیهای مکرر
نکاتی درباره ماساژ درمانگر برای حفظ وضعیت مناسب بدن:
در اینجا برخی ملاحظات مهمی که متخصصین باید هنگام ماساژ درمانی به خاطر داشته باشند عبارتاند از:
- اگر وضعیت جسمی مناسب ندارید، خود را از نظر جسمی در وضعیت مناسبی نگهدارید و اگر این وضعیت ادامهدار باشد ماساژ درمانی را ارائه نکنید.
- قبل از شروع به کار درمانی، از کشش برای گرم بدن خود استفاده کنید.
- در حین ماساژ دادن بدن، مطمئن شوید که پاهای خود را بر روی زمین صاف نگهدارید. بهطوریکه برای رسیدن به ارتفاع مناسب نیازی به خم شدن ندارید. اهمیت کار در استفاده از ابزاری است که برای ماساژ استفاده میشود. اگر از یک میز ماساژ یا صندلی ماساژ استفاده میکنید، آن را در ارتفاعی تنظیم کنید که دستیابی شما را آسانتر کند. میز یا صندلی ماساژ با ارتفاع بیش از حد باعث ایجاد شانه درد (تیر کشیدن) میشود درحالیکه اگر ارتفاع خیلی کم باشد میتواند باعث پشت درد شود.
- پشتتان باید صاف باشد، از خم شدن یا پیچ خوردن خودداری کنید.
- زانوهایتان باید در حالت آرام باشد و بیش از حد آنها را باز نکنید.
- گردنتان باید در تمام مدت ماساژ صاف و مستقیم بماند.
- شانهها، بازوها، دستها، مچ و انگشتان شما مناطقی هستند که در طی ماساژ بهطور مداوم کار میکنند. این قسمت باید آرام باشد. آنها را بیش از حد باز نکنید، نچرخانید چون ممکن است منجر به آسیب شود.
- با پیشرفت (و بالا رفتن وقت) ماساژ، نقطه و جهت کار تغییر میکند. بدن خود را با تغییر وضعیتهای گوناگون در حین ماساژ جابجا کنید و در طول جلسه در یک موقعیت ثابت نمانید.
- وزن شما باید بهطور مساوی توزیع شود و از فشار زیاد بر روی هر قسمت از بدن خودداری کنید.
- در طول روز بهطور مداوم کار نکنید. بین جلسات ماساژ یا قرار ملاقاتها استراحت کنید.
- بهخوبی نفس بکشید و در طول روز مقدار زیادی آب بنوشید.
- در طول جلسات و در فواصل مختلف بین آنها، مراقب وضعیت (posture) خود باشید.
نتیجه:
یکی از عوامل اصلی دردها و آسیبهای بدن ما به دلیل وضعیت بد بدن است. بسیاری از انسانها غالباً از این جنبه حفظ سلامتی خود غفلت میکنند که بخش مهمی از سلامت و تندرستیشان میباشد. مشاغلی که با (ساعتها) پشت میز نشینی سروکار دارند یا اوقات زیادی را در فروشگاهها و ... میگذرانند، میتوانند باعث خستگی بدن شوند و ممکن است شروع به لاغر و نحیف شدن یا خم کردن قسمتهایی از بدن کنند که منجر به بروز علائم وضعیت بد دائمی میشوند.
این دردها و آسیبها میتواند با یک تکنیک (قرارگیری) مناسب ماساژ، بهتر درمان شود. این امر باعث میشود ماهیچهها و بافتهای شما بهبود یابد و عادتهای خوبی برای وضعیت قرارگیری بدن (good posture habits) ایجاد کند.
متخصصان ماساژ نیز باید آگاهی و هوشیاری جدی نسبت به وضعیت بدنی خود داشته و در طول ماساژ بهمنظور جلوگیری از ناراحتی باید روی بهبود وضعیت و عادتهایشان کار کنند.
خود مراقبتی ماساژ درمانگران: وضعیت استقرار و مکانیک بدن
استفاده صحیح از بدن در ماساژ ضروری است. مکانیک و وضعیت مناسب بدن برای ماساژ درمانگران بسیار مهم است زیرا در جلوگیری از آسیب، خستگی و استفاده بهتر از انرژیشان کمک میکند.
بهعنوان یک ماساژ درمانگر:
• از وزن بدنتان برای ایجاد فشار استفاده کنید: هرگز هل یا زور نزنید - تمام وزن بدن خود را با استفاده از بزرگترین ماهیچههای بدنتان روی تکنیک اعمال کنید.
• در هنگام استفاده از ماساژ مرکز بدنتان را درگیر کنید.
• قبل از انجام ماساژ درمانی بدنتان را کشش داده و گرم کنید.
• به یاد داشته باشید که هنگام اجرای ماساژ، بهطور صحیح تنفس کنید (هنگام اعمال نیرو یا تکنیک بازدم و هنگام آماده شدن برای تکنیک دم).
• حین استفاده از ماساژ، حرکات باید هدفمند، روان و ریتمیک (موزون یا آهنگین) باشد.
• باید حرکات کششی و تقویتی را روزانه انجام دهید.
• در هنگام ماساژ، وضعیت بدن خود را کنترل کرده و برای حفظ و پایداری و عدم آسیب به بدنتان تنظیماتی را انجام دهید.
دلایل درد هنگام اجرای ماساژ درمانی:
• انجام نامناسب تکنیک
• ارتفاع نامناسب تخت یا میز ماساژ
• مکانیک و وضعیت بد بدن
• عدم قدرت و نیرو در عضلات
ارتفاع تخت یا میز ماساژ:
• میز باید در ارتفاع مناسب و در شرایط کار مناسبی باشد.
• هنگامیکه ماساژ درمانگر در کنار تخت با دستان صاف ایستاده است، نوک انگشتان (finger tips) یا برجستگی پشت بند انگشتان (knuckle) باید سطح تخت را لمس کنند.
• تخت با ارتفاع پایینتر نسبت به تخت با ارتفاع بالاتر ارجحتر است.
پا:
• پای ماساژ درمانگر باید به اندازه کافی از هم باز باشد تا بتواند وضعیت یا موضع مناسبی را به خود بگیرد و پشتیبانی مناسب از ستون فقرات، جهت هم ترازی و تثبیت دهی به آن را فراهم کند.
• وزن بدن در طول ماساژ از یک پا به پای دیگر تغییر میکند - این کار تعادل و حرکتی نوسان کننده را به وجود میآورد. حرکت نوسانی یا چرخشی (swaying motion) اجازه میدهد تا نیروی محرک با استفاده از انرژیتان به اعمال تکنیک کمک کند، اما این کار نباید آنقدر اغراقآمیز باشد که انرژی لازم را از بین ببرد یا حواس شما و مشتری را پرت کند.
• پاها باید در جهت حرکت قرار بگیرند (ثابت نباشند).
زانو:
• زانوها هرگز نباید بیش از حد باز (hyperextention) شوند.
• زانوها شل شده و آرام باشند و قفل نشوند (دارای حرکت باشند).
پشت:
• پشت باید راست و مستقیم باشد.
• از کمر خم نشوید.
• آن را پیچ و تاب ندهید (نچرخانید).
• ناف ماساژ درمانگر همیشه باید بهطرف منطقهای که باشد که روی آن کار میشود. با تغییر جهت کار (منطقهای که روی آن کار میشود)، درمانگر باید خود را دوباره جابجا کند (در موقعیت جدید قرار بگیرد).
گردن:
• گردن باید مستقیم نگهداشته شود.
• ماساژ حس لمس کردن است و یک مهارت بصری (دیداری) نیست (سرتان خم نشود).
• وضعیت سر به جلو را به خود نگیرید، به یاد داشته باشید که چانه خود را در حین ببندید.
• بهدرستی نفس بکشید تا عضلات شانه و گردن دچار پرفشاری (hypertonic) نشوند.
شانه / مچ دست / بازو:
• اطمینان حاصل کنید که دست، مچ و شانههایتان همیشه آرام باشند. تنفس دیافراگمی را تمرین کنید - این تکنیک فقط مختص بیماران نیست!
• وضعیت مچ دست: زاویه مچ دست باید تقریباً 120 درجه باشد (مچ دست تا حدودی انعطافپذیر است - هرگز تحت فشار قرار نگیرد!) این کار به شما اطمینان میدهد مچ دستتان بیش از حد بالا (زاویه زیاد) نباشد و شما بتوانید به کارتان ادامه دهید. شایعترین آسیب برای ماساژ درمانی آسیبدیدگی مچ دست است.
• وضعیت بازوها: بازوها باید زاویه 45 درجه را نشان دهند. زاویه کمتر نشاندهنده دسترسی شما به منطقه ماساژ است، زاویه بیشتر نشاندهنده این است که شما در (قسمت دورتر) و یا در منطقه بالایی کارتان ماساژ را اعمال میکنید.
• کف دست شما نیروی ثابت را تأمین میکند. انگشت شست و انگشتان دیگر جهت (اعمال تکنیک) را اراده و نشان میدهند.
• لبه استخوانهای زند زیرین هر دو دست و ساعدها ممکن است در مواقعی مورد استفاده قرار گیرند.
پوسچر نامناسب:
برخی پوسچرهای نامناسب در اندامهای گوناگون بدن عبارتاند از:
مچ دستها:
خمش/ کشش
انحراف مچ دست به سمت زند زیرین یا زند زبرین
پیچش مچ دست
شانهها:
دور شدن بازو از محور بدن
بالا آمدن بازو
استقرار دستها در ارتفاع شانه یا بالاتر
گردن:
خمش/کشش گردن (خم کردن گردن به جلو یا عقب)
خم کردن گردن بهطرفین
کمر:
خمش
پیچش
پاها:
چمباتمه زدن
خمش شدید مفصل زانو (مانند چهارزانو نشستن)
فشار وضعیتی (Postural stress):
برای اینکه بدن و اندامها بتوانند حالت خود را در طول زمان حفظ کنند، ماهیچهها باید هرگونه نیروی خارجی وارد و در برخی موارد کششهای درونی بدن را خنثی کنند. اینچنین اعمال ماهیچههای را که ناشی از وارد آمدن فشار است، فشار وضعیتی نامیده میشود.
تنش وضعیتی (Postural strain):
واکنش نامطلوب عضو یا اندام در برابر فشار وضعیتی، تنش وضعیتی خوانده میشود. محدود شدن جریان خون ماهیچه، بر هم خوردن تعادل شیمیایی ماهیچه، خستگی ماهیچههای و بروز ناراحتی و درد از جمله علائم بروز تنش وضعیتی هستند که در نتیجه استمرار فشار وضعیتی ایجاد میشوند.
عوامل تعیینکننده پوسچر (Posture determinants):
عبارتاند از عواملی که بر چگونگی استقرار اندامهای مختلف بدن در فضا اثر داشته و پوسچر فرد هنگام کار را تعیین میکنند. این عوامل عبارتاند از:
الف: عوامل فردی شامل ابعاد و اندازههای بدن، وزن، تواناییهای دستگاه حسی و حرکتی.
ب: عوامل مربوط به ایستگاه کار شامل ابعاد و اندازه، تجهیزات و ...
ج: عوامل مربوط به نوع عملیات شامل نیازمندیهای دیداری و کنترلها.
نکاتی برای قرارگیری مناسب (Good position) برای ماساژ:
- تقسیم وزن بدن بهصورت مساوی بین پاها
- انتقال وزن از یک پا به پای دیگر (برای جابجایی و حرکت وزن، از کار دستها جلوگیری میکند)
- خم نکردن پشت بدن
- خم نکردن مچ دست
- استفاده از وزن برای اعمال نیرو (استفاده از مکانیک بدن)
- عدم استفاده از نیروی عضلانی برای اعمال نیرو
- تعادل داشتن (تعادل نداشتن یکی از عوامل عدم آشنایی با مکانیک بدن است)
- مفاصل را نرم نگهدارید
- استفاده از اهرمهای بدن
الگوهای ایستادن:
1. شمشیربازی
2. اسبی (تای چی)
مهندس بابایی - معاونت بهداشتی استان اصفهان
https://www.massagetherapyreference.com
https://bestmassagechairguide.com
ترجمه سید محسن هاشمی
0 نظر